Od Redaktora: Kontrowersje wokół realizacji placu Nowy Targ we Wrocławiu (według nagrodzonej w konkursie pracy autorstwa Romana Rutkowskiego z zespołem) stać mogą się doskonałym przyczynkiem do szerszej debaty na temat sposobu planowania i projektowania przestrzeni publicznej. Bowiem w tej konkretnej realizacji w sposób szczególnie silny uwidacznia się fakt, że nie tylko forma, nawet najpiękniejsza, nawet najlepiej uzasadniona (w tym przypadku odwołania do realizacji placu z lat 50.), ma w przestrzeni publicznej znaczenie. Nowy Targ to dziś antyspołeczne miejsce. Projekt nieetyczny społecznie, poprawny tylko geometrycznie, twierdzi Anna Rumińska, założycielka wrocławskiej fundacji eMSA zajmującej się m.in. działaniami na rzecz poprawy przestrzeni publicznych. Jak wygląda plac i czy ma w przyszłości szanse zostać zaakceptowany? O tym między innymi w bieżącym numerze „Architektury-murator”. Ewa P. Porębska
KONTEKSTY
Architektura czasu wolnego
Przez dziesięciolecia narzekano, że stolica jest „odwrócona tyłem do rzeki”. Dziś, gdy miasto przystąpiło wreszcie do przebudowy wiślanych bulwarów, działania te są mocno spóźnione w stosunku do aktualnych potrzeb. W międzyczasie tereny te opanowali bowiem sami mieszkańcy i aktywiści. Kilka zmyślnie zestawionych kontenerów potrafiło zmienić tego lata niejedną miejską przestrzeń w tętniący wydarzeniami społeczny kondensator. Prezentujemy osiem najciekawszych pawilonów tymczasowych, które stanęły w tym roku w rożnych miastach Polski.
Tekst: Grzegorz Stiasny; fot. Marcin Czechowicz
REALIZACJE
Plac Nowy Targ we Wrocławiu
(Autorzy: Roman Rutkowski Architekci, architekt Roman Rutkowski)
Przebudowany plac, zgodnie z założeniami konkursu, stał się nowym salonem miasta, a działające sezonowo targowisko – przypomina o jego dawnej funkcji. Jednak czy to wystarczy, by współcześni mieszkańcy z niego korzystali? O roli architekta w przypadku projektowania przestrzeni publicznych i rozdźwięku między jego wizją a próbą zadowolenia wszystkich użytkowników piszą Piotr Lewicki i Kazimierz Łatak, autorzy m.in. przebudowy placu Bohaterów Getta w Krakowie. W numerze publikujemy także wypowiedź projektanta modernizacji i zagospodarowania Nowego Targu – Romana Rutkowskiego i przypominamy kontrowersje wokół tej realizacji.
Opinie: Piotr Lewicki, Kazimierz Łatak, Anna Rumińska, Michał Duda; fot: Marcin Czechowicz
TECHNIKA
Siedziba fundacji FRAC w Orleanie
(Autorzy: JAKOB + MACFARLANE)
Siedziba fundacji FRAC w Orleanie znajduje się na terenie dawnego wojskowego zakładu aprowizacji w centrum miasta. Usunięcie jednego z budynków, domykającego cały zespół od strony bulwaru Rocheplatte, pozwoliło zintegrować dziedziniec z przestrzenią publiczną. Architekci wykorzystali linie z posadzki dziedzińca oraz czytelną w rzutach budynków historycznych geometrię, tworząc cyfrowy model skomplikowanej formy przestrzennej. Jej konstrukcję wykonano z profili rurowych, a następnie obłożono szkłem i warstwowymi panelami aluminiowymi.
Autor tekstu: Maciej Lewandowski, fot. Tibo/ Jakob+MacFarlane
WARSZTAT
Wspornikową część budynku podwieszono na specjalnych wieszakach wantowych wykorzystywanych głównie przy budowie mostów. Każdy z nich, o długości około 35 metrów, wykonany jest ze stalowych lin umieszczonych w rurach osłonowych wypełnionych zaczynem cementowym – o realizacji wieżowca Cosmopolitan w centrum Warszawy projektu słynnego architekta Helmuta Jahna pisze Michał Jaworski z firmy Epstein
ZAWÓD ARCHITEKT
Uważam, że idea konsultacji społecznych uległa fetyszyzacji, stając się po prostu modna. Jestem za mądrą dyktaturą, również w robieniu architektury – rozmowa z Romanem Rutkowskim, krytykiem architektury, wykładowcą na WA Pwr, autorem m.in. prezentowanego w tym numerze placu Nowy Targ we Wrocławiu
ROZMOWA
Surfowanie w miejskim żywiole – rozmowa Josephem Rykwertem
Żyjemy w czasach, gdy możliwa jest całkowita katastrofa, zawalenie się systemu kapitalistycznego. Paradoks polega na tym, że pracując w małej skali, możemy zdziałać dużo więcej niż gdybyśmy próbowali od razu robić zmiany na skalę ogólnoświatową czy narodową – wywiad ze światowej sławy historykiem i krytykiem architektury polskiego pochodzenia
CZYTELNIA
Nowe pozycje z własnego księgozbioru poleca Stanisław Deńko, założyciel krakowskiego biura Wizja, autor m.in. ambasady Polski w New Delhi, monografię Heinrich Lauterbach – architekt wrocławskiego modernizmu pod redakcją Jerzego Ilkosza recenzuje Hanna Faryna-Paszkiewicz, poświęconą m.in. ruchom miejskim publikację Anty-bezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu autorstwa Lecha Merglera, Kacpra Pobłockiego i Macieja Wudarskiego – Łukasz Pancewicz, a książkę Public space: Cultural, Political theory; street photography George'a Bairda – Piotr Lewicki i Kazimierz Łatak.
CO SIĘ PROJEKTUJE
Trzecia Marina nad Odrą
Dwa apartamentowce projektu Tamizo Architects uzupełnią zabudowę Wyspy Pomorskiej w centrum Wrocławia. To kolejna inwestycja realizowana w tym miejscu przez prywatnego inwestora
