Archivolta 1/2011 - Triumf czy klęska architektury AD 2010

Nowa Archivolta...

22-01-2011  Autor: Michał Stępień, Ryszard Nakonieczny   Źródło: ARCHIVOLTA   Kategoria: News o publikacjach

„Zły gust lub zła ideologia? Nietolerancja naszego pokolenia jest oszałamiająca; gdyby kryteria, jakie doprowadziły do zniszczenia berlińskiego Pałacu Republiki stosować w odniesieniu do całej przeszłości, na przykład czasów rzymskich, to nie mielibyśmy nic...”

Rem Koolhaas, Biennale w Wenecji, 2010

Jaki był miniony rok? Na pewno obfitował w ważne wydarzenia na polu architektury. Gdyby chcieć go podsumować, to z pewnością zakończył się wielkim sukcesem dla 3 kobiet. Kazuyo Sejima, Zaha Hadid i Odile Decq udowodniły, że są indywidualistkami w zdominowanym przez mężczyzn zawodzie. Sejima została laureatem prestiżowej Nagrody Pritzkera 2010 wraz z Ryue Nishizawą z pracowni SANAA. Jako druga kobieta w historii otrzymała ten zaszczytny tytuł, dołączając do grona 3 innych japońskich zwycięzców (Kenzo Tange – 1987, Fumihiko Maki – 1993, Tadao Ando – 1995). Jej pozycję lidera innowacji potwierdziło ostatnie Biennale Architektury w Wenecji. Została głównym kuratorem, tym razem jako pierwsza kobieta w 12 edycjach tej międzynarodowej imprezy. Zaha Hadid, 6 lat wcześniej nagrodzona medalem Pritzkera, zrealizowała wyjątkową placówkę Muzeum Sztuki XXI wieku MAXXI w Rzymie. Odile Decq wzbogaciła ofertę ekspozycyjną tego samego miasta o nową przestrzeń Muzeum Sztuki Współczesnej MACRO.

Trzy autorki prezentują indywidualne wizje architektury muzeów sztuki współczesnej, wyrastających z interpretacji kontekstu miejsca. Sejima w Nowym Jorku w 2007 roku zaproponowała bardzo prostą i powściągliwą wieżę złożoną ze sterty horyzontalnych pudełek – o gabarytach typowych dla kamienic dolnego Manhattanu – jako przykład muzeum realizującego zasadę neutralnego tła wobec eksponatu. Hadid natomiast doczepiła splecione, linearne formy żelbetowych galerii do dawnych baraków wojskowych. Obiekt swoją ekstrawagancką formą zdaje się rozszerzać zgromadzoną kolekcję dzieł sztuki o nowy eksponat – samego siebie, albo nawet konkurować z nimi o prymat pierwszeństwa. Decq natomiast zrewitalizowała postindustrialną przestrzeń dawnego browaru Peroni, wprowadzając charakterystyczne dla siebie ekspresyjne ciągi komunikacyjno-ekspozycyjne z zachowaniem skali i formy sąsiedztwa. To znakomity przykład symbiozy dynamicznej nowoczesności z genius loci, gdzie budynek staje się elementem dialogu między dziełem sztuki a jego tłem, wzbogacając aurę wystawianej kolekcji.

Ważnym międzynarodowym wydarzeniem w ubiegłym roku było EXPO w Szanghaju, na którym Polska po raz kolejny zaprezentowała swój pawilon. Po wystawach w Paryżu 1925 i 1937, Nowym Jorku  1939, Hanowerze 2000 i Aichi 2005 był to kolejny sukces możliwości i naszych narodowych ambicji. Liczne inwestycje muzealno-edukacyjne zdominowały także krajowe wydarzenia minionego roku. Wypada przypomnieć niedawne inauguracje: Centrum Nauki Kopernik w Warszawie (Jan Kubec, RAr2 Laboratorium Architektury), Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie (Pysall. Ruge Architekten), Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie (Claudio Nardi Architects), Centrum Chopinowskiego w Warszawie oraz rozbudowanego Muzeum Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli (Bolesław Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne), wnętrz Zamku Ostrogskich w Warszawie (Jarosław Grzegory & Partnerzy Architekci) czy Muzeum Rynku i tzw. Nowych Sukiennic w Krakowie (Andrzej Kadłuczka, Archecon Studio Architektoniczne). Ale czy dzięki temu stajemy się bardziej kulturalnym narodem?

Ale rok 2010 zapisał się niestety niechlubnym faktem. Ponieśliśmy klęskę w walce o zachowanie rodzimego dziedzictwa kultury. Ulegając socmodernistycznej fobii, dopuściliśmy do rozbiórki Dworca PKP w Katowicach (Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki, Wacław Zalewski, 1972), tracąc jeden z najwybitniejszych przykładów brutalizmu w Polsce, który podzielił niestety los warszawskiego Supersamu zburzonego w 2006 roku.

Co przyniesie nowy rok? Z pewnością poznamy kolejnego laureata Nagrody Ludwiga Mies van der Rohe 2011, przyznawanej w cyklu dwuletnim. Kandyduje aż 13 polskich obiektów. Czy wśród ścisłej czołówki znajdziemy choć jeden polski akcent?

Spełnienia tych i innych marzeń oraz wszelkiej pomyślności w 2011 roku.
Ryszard Nakonieczny

Archivolta 2011/01 w Księgarni W-A.pl > > > dostępna także w Księgarni W-A.pl w Krakowie pl. Szczepański 6

Spis treści

7–10        MACRO – Muzeum Sztuki Współczesnej, Rzym
        Odile Decq Benoit Cornette

12–15    Venezia, La Biennale 2010 – nauki płynące ze spotkań z ludźmi
        Sławomir Gzell

16–19    Gunnar Asplund i jego miejsce w historii
        Henryk Struski

20–23     Wizja nowoczesności w architekturze Simone Micheli
        Barbara Widera

24–28     Sfera II Bielsko-Biała
        Ireneusz Hendel

30–34     Pretekst kontekstu
        Dorota Wantuch-Matla, Marlena Wolnik

35–37     Ostrowiecki Browar Kultury
        Wojciech Gwizdak

38–39     Każdy ma swoje marzenia – otwarcie Księgarni W-A w Krakowie             Kazimierz Kwasek

40–42     Brylant czy przedmurze kiczu?
        Jan Kurek
43         Wrocławski fotoplastykon, czyli o architekturze dolnośląskiej metropolii ostatnich lat
        Martyna Radłowska-Obrusnik

44–45     Żelbetowa winda w Gliwicach
        Krzysztof Zalewski

46–47     Sinfonia Varsovia rozstrzygnięcie konkursu
        Marlena Wolnik
48–49     Międzynarodowy konkurs VELUX Award 2010 [art. sponsorowany]

50–53     3 niekonwencjonalne dyplomy
        Agnieszka Morga, Ewa Odyjas, Ludwik Kaizerbrecht
54–56     OSSA Łódź 2010
        Agata Boszczyk, Nina Grochowska, Artur Królewicz

57–59     Napraw Sobie Miasto
        Aleksander Krajewski

60–62     Rzeźba w przestrzeni publicznej
        Anna Pluta

63–65     Konserwacja tożsamości budowlanej Stephan Rutishauser

66–67    BILANS
Licha labilna legislacja
Architekci – autystyczna aklimatyzacja
        Piotr Średniawa

68–69     Architektura bez granic Elżbieta Przesmycka

69         Nowa książka: Dariusz Błaszczyk
Juliusz Żórawski – przerwane dzieło modernizmu

71     Architektura dziś X Międzynarodowa
    Konferencja Naukowa Instytutu Projektowania Architektonicznego

72–73     Nagrody TUP 2010 za prace dyplomowe
z zakresu urbanistyki i gospodarki przestrzennej

74–75     Prof. dr hab. inż. arch. Sławomir Gzell Doktorem Honoris Causa
Politechniki Poznańskiej

76–78     Drogi i ścieżki do architektury
        Anna Tuszyńska, Anna Dybczyńska-Bułyszko, Małgorzata Dolistowska

79         Nowa książka: Peter Zumthor
Myślenie architekturą

Publikacja jednojęzyczna, w wersji językowej: wersji polskiej - polskiej

 

Archivolta 2011/01 w Księgarni W-A.pl > > > dostępna także w Księgarni W-A.pl w Krakowie pl. Szczepański 6

 
 
Copyright by W-A.pl 2007, e-mail: admin@w-a.pl      W-A.pl      www.wydział-architektury.com