Od 1910 w konfrontacji z dokonaniami paryskiej awangardy
artystycznej, w odpowiedzi na kubizm, malował prawie
monochromatyczne kompozycje, złożone ze zgeometryzowanych,
cylindrycznych form. Używał bardzo uproszczonych form,
łatwo czytelnych w swym swoistym realizmie, budował
z nich wyraziste kompozycje, początkowo związane z kultem
cywilizacji technicznej, maszyny i przemysłu, potem
ogólniej z codziennym życiem przeciętnych ludzi. Obrazy
Légera znakomicie godziły lekcję awangardy z prostotą
obrazowania. Znamienne dla jego dzieł jest współgranie
mocnej, płynnej kreski konturu ściśle zamykającego przedstawiane
formy, z plamami czystego koloru.
koło 1924 artysta zainteresował się architekturą
i malarstwem ściennym: tworzył dekoracyjne kompozycje,
nierzadko monumentalnych rozmiarów. Współpracował
z twórcami puryzmu: Pierrem Jeanneretem i architektem,
Le Corbusierem. Projektował dekoracje teatralne (balet
Sergiusza Prokofiewa Stalowy krok, 1948; opera
Dariusa Milhauda Bolivar, 1949), tkaniny, witraże
i mozaiki, poza tym uprawiał rzeźbę, grafikę użytkową,
zajmował się filmem i ceramiką (od 1950 miał pracownię
ceramiczną w Biot).
Był utalentowanym pedagogiem, teoretykiem i popularyzatorem
sztuki. Wybór pism Légera "Funkcje malarstwa" ukazał
się w Polsce w 1970 roku. Wśród wielu uczniów Légera
byli również Polacy, a jego twórczość dość silnie
oddziaływała w Polsce, by wspomnieć choćby lwowską
grupę Artes. Współpracownicą, a po II wojnie światowej
żoną Legera była związana z polskim środowiskiem artystycznym
malarka Nadia Khoddasevitch /Chodasiewicz (Wanda Chodasiewicz-Grabowska).
Wystawa w Zachęcie
Zamysłem wystawy jest przedstawienie twórczej drogi
artysty - od malarstwa sztalugowego do dokonań w dziedzinie
scenografii, kina, architektury, malarstwa monumentalnego
i tkaniny.
Pokazujemy, w porządku chronologicznym, dzieła z
lat 1914-1920; wspominamy - poprzez listy i rysunki
- o okresie I wojny światowej, którą Léger spędził
w okopach i która miała znamienny wpływ na całą jego
twórczość. Lata 20., kiedy Léger był zafascynowany
nowoczesnością, zostały zilustrowane takimi płótnami
jak Śniadanie, czy Czerwone koło oraz
projektami dekoracji i kostiumów do Baletów szwedzkich
(Skating Rink, La Création du Monde), a także
słynnym filmem autorstwa Légera - Le Ballet mécanique
- pierwszym filmem bez scenariusza, opartym na
kontrastach obrazów i rytmów, wyprzedzającym dzieła
surrealistów. Prezentujemy pierwsze dokonania w dziedzinie
malarstwa ściennego, kiedy Léger współpracował ze
znanym architektem francuskim, Robertem Mallet-Stevensem,
a także ze słynnym Le Corbusierem, w latach 1925-1935.
Lata 1940-1955 ilustrują projekty wielkich realizacji
architektonicznych, takich jak mozaiki w kościele
w Assy (1946), w Bastogne (1950), witraży dla kościoła
w Audincourt (1951).
Wystawa prezentuje dzieła wykonane w wielu różnych
technikach: oleje na płótnie, gwasze i rysunki, tkaniny.
Makiety scenografii i archiwalne rękopisy stanowią
cenne uzupełnienie prezentacji dzieła plastycznego.
Wystawie towarzyszy bogaty program edukacyjny, obejmujący
konferencję, dyskusje, wykłady, przegląd filmów oraz
warsztaty dla młodzieży, dzieci i całych rodzin. Cenną
dokumentacją wystawy stanie się 150 stronicowy katalog
z kolorowymi ilustracjami.
Honorowy patronat nad wystawą objęli Pan Renaud Donnedieu
de Vabres, Minister Kultury i Środków Przekazu Republiki
Francuskiej i Pan Kazimierz Michał Ujazdowski, Minister
Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej
Polskiej.
autor wystawy, kurator naukowy Sylvie Forestier
kuratorzy Agnieszka Morawińska, Jean-Michel
Foray
koordynator Zofia Machnicka
projekt ekspozycji Viola Damięcka i Żaneta Govenlock
Wystawa zorganizowana we współpracy z Musée national
Fernand Léger de Biot, Bibliothéque Nationale de France
oraz Centre Pompidou. Przy współpracy i pomocy finansowej
Ambasady Francji w Polsce i Instytutu Francuskiego
w Warszawie. Dofinansowana ze środków Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej
Polskiej.
sponsor główny wystawy SOCIÉTÉ GENERALE Corporate
& Investment Banking
sponsorzy wystawy EDF Polska, kancelaria prawna Gide
Loyrette Nouel, agencja fotograficzna BE&W www.bew.com.pl
patroni medialni: ELLE, ELLE Decoration, AMS, Gazeta
Wyborcza, Polskie Radio, Polityka, TVP, Onet.pl, The
Warsaw Voice, Tygodnik Powszechny, EMPiK
oficjalny przewoźnik PLL LOT
sponsorzy galerii Lidex, Netia, Epson
sponsorzy wernisażu Blikle, Freixenet
Zachęta
Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3
00-916 Warszawa
tel. (48 22) 827 58 54
fax (48 22) 827 78 86