21 Beth Shalom Synagogue, Elkins Park

www.csw.art.pl

Wystawa Tożsamość żydowska w architekturze współczesnej prezentuje międzynarodowy przegląd architektury żydowskich instytucji końca dwudziestego i początku dwudziestego pierwszego wieku.
Na wystawie pokazane są projekty szesnastu nowoczesnych synagog, muzeów żydowskich i szkół z Europy, Izraela i Stanów Zjednoczonych, zaprojektowanych przez światową czołówkę architektów, wśród których znajdą się m.in. Daniel Libeskind, Frank O. Gehry, Moshe Safdie, Mario Botta oraz Adolf Krischanitz. Każdy z prezentowanych projektów stanowi wyjątkową odpowiedź na pytanie, w jaki sposób architektura może nadawać kształt tożsamości.
Zainteresowanie, jakie w ostatnich latach budzi architektura żydowska, świadczy o jej rosnącej samoświadomości i ukonstytuowaniu się nowej tożsamości żydowskiej. Chociaż już sama architektura jest absolutnie wyjątkowa, to należy również zwrócić uwagę na szczególny charakter miejsc, w których powstaje. Często potęgują one siłę oddziaływania tych realizacji.
Trend ten można było zaobserwować w nowej generacji budynków żydowskich muzeów, a w szczególności w rewolucyjnym projekcie Muzeum Żydowskiego w Berlinie autorstwa Daniela Libeskinda. Zarówno wnętrze, jak i zewnętrze tego budynku, są wyrazem historii Żydów w Niemczech i Zagłady, jaka dokonała się podczas drugiej wojny światowej.

Adolf Krischanitz

Wyjątkowe projekty powstały również dla synagog i szkół żydowskich. Za przykład posłużyć może projekt nowego budynku gminy żydowskiej w Duisburgu autorstwa Zvi Heckera, który został zrealizowany w samym centrum miasta, a jego kształt przypominający wachlarz sprawia, że nie sposób go nie zauważyć.
Potrzeba było dwóch pokoleń powojennych, aby tego rodzaju innowacje stały się możliwe. Żydowskie społeczności na nowo zaczęły rosnąć i prosperować. Upadek komunizmu we Wschodniej Europie i przybycie wielu rosyjskich Żydów na Zachód okazało się dodatkowym impulsem. Podczas gdy w przeszłości instytucje żydowskie pozostawały raczej w cieniu, to odrodzenie żydowskiej kultury okazało się doskonałą okazją do wprowadzenia kilku całkowicie przełomowych projektów architektonicznych.
Powstała z inicjatywy Żydowskiego Muzeum Historycznego w Amsterdamie wystawa będzie prezentowana w Osnabrück, Warszawie, Berlinie, Wiedniu, Monachium i Londynie. Na warszawskiej wystawie w CSW, która została przygotowana we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich, przedstawione są dodatkowo projekty, które wzięły udział w ostatnim etapie konkursu na projekt siedziby tego muzeum w Warszawie, ze szczególnym uwzględnieniem zwycięskiego projektu autorstwa fińskich architektów Ilmari Lahdelma i Rainera Mahlamäkiego.
Wystawie towarzyszy dwujęzyczny (angielsko-niemiecki) katalog pod redakcją Angeli Sachs i Edwarda van Voolena, wydany przez monachijskie wydawnictwo Prestel.

21 Beth Shalom Synagogue, Elkins Park