| |
Adam Budak - kurator
W sposób tradycyjny
- Adam Budak, kurator cyklu wykładów "Co to jest
architektura" powitał wczorajszego gościa Anne
Lacaton z biura Lacaton Vassal Architects.
Anne Lacaton - jedna z najciekawszych postaci współczesnej
architektury francuskiej, ukończyła Ecole d'Architecture
de Bordeaux (1980) oraz otrzymała dyplom w dziedzinie planowania
miejskiego uniwersytetu w Bordeaux (1984). Wraz z Jeanem
Philippem Vassalem założyła w 1987 roku biuro Lacaton Vassal
Architects. Biuro przez nich prowadzone to czołówka współczesnej
architektury francuskiej.
Projekty architektoniczne Lacaton
Vassal zdobyły wiele nagród, m.in., nominacje do Mies van
der Rohe Award (1997) za budynek biurowy w Grenoble, Grand
Prix National d'Architecture Jeune Talent przyznawana przez
francuskie ministerstwo kultury (1999). Lacaton Vassal byli
też finalistami Mies van der Rohe Award w 2003 roku za projekt
przebudowy Palais de Tokyo w Paryżu. Wśród zrealizowanych
projektów na największą uwagę zasługują Dom Latapie we Floriac
(1993), Centrum dzienne dla dorosłych w Begles (1994), Dom
w Lege w Cap Ferret (1998), Uniwersytet Sztuki i Nauk Humanistycznych
w Grenoble (1995-2001), kawiarnia Centrum Architektury w
Wiedniu (2001), Palais de Tokyo, Centre for Contemporary
Creation w Paryżu (2001), budynek biurowy w Nantes (2002)
oraz domy w Mulhouse (2001-2003).
Cecha charakterystyczna wszystkich
projektów biura Lacaton&Vassal jest koncentracja na
funkcjonalnych i estetycznych aspektach stosowanych materiałów,
które w większości przypadków sprawiają wrażenie industrialnych,
naturalnych i surowych. Oszczędne wykorzystanie kolorów
harmonijnie koresponduje z częsta inkorporacją naturalnych
elementów otoczenia. Drzewa wyrastają z podłogi i przebijają
sufit domu w Lege, podczas gdy inne projekty przestrzeni
mieszkalnych włączają trawę i brud w podłogowy wzór wewnętrznych
patio.
Anne Lacaton, cetrum Manggha, 11.03.2005
Anne Lacaton - gość
Swój wykład
Anne Lacaton poświęca problemowi MIESZKANIA ("HABITER").
Najważniejsza jest realizacja projektu, stąd też zdecydowała
się na pokazanie gotowych budynków i struktur zaprojektowanych
przez ich zespół.
Pierwszy projekt
to dom Latapie we Floriac z 1993 roku, o małym budżecie
(ok. 65.000 Euro). Osoby zlecające tę realizację początkowo
kierowały się w stronę projektów domów gotowych (z katalogów),
by z czasem zdecydować się na zakup projektu indywidualnego
właśnie u Lacaton Vassal Architects, dla których te koncept
był pierwszym wyzwaniem projektowym od momentu otwarcia
własnego biura.
Ogólnie rzecz biorąc problemem projektu był kosztorys, a
dokładnie brak funduszy na odważne i nowoczesne formy architektoniczne.
Powstawało kilka koncepcji. Każde następne stawały się coraz
bardziej ekonomiczne by finalnie decyzją architektów i inwestorów
powstał budynek o nowoczesnej i bardzo industrialnej formule
użycia konstrukcji stalowych oraz pleksiglasów. Przestrzeń
domu zależna jest od pory roku. Większe kubatury odczuwamy
w lecie, gdy do domu wliczyć możemy dodatkową przestrzeń
wielofunkcyjnej szklarni, natomiast w okresie chłodów budynek
zamyka się i odrzuca wspomnianą część otwartą. Dom jest
strukturą bardzo mobilną poprzez wieloraką możliwość kreacji
pomieszczeń. Widać tutaj nastawienie architekta na planowanie
formy lekkiej i przezroczystej, która poprzez swój charakter
daje się bardzo łatwo dostosować do potrzeb mieszkańców.
Ponadto dom jest jakby efektem pewnego rodzaju cieć budżetowych
- w minimalnym kosztorysie powstaje luksus poprzez dużą
przestrzeń, kubaturę dającą wolność dla danego klienta.
Niewątpliwie architekci długo szukali właściwej formy biorąc
pod uwagę życzenia przyszłych mieszkańców oraz zwracając
uwagę na opisywany niski budżet, by finalnie dodać swoje
własne przemyślenia. Anne Lacaton uważa, że nie ma problemu
środków do tworzenia architektury. Przy odpowiednich chęciach
można dojść do koncepcji, która będzie zakładała bardzo
odważne i dobre rozwiązania przy jednoczesnej minimalizacji
kosztów.
Dom Latapie we Floriac z 1993
Dom Latapie we Floriac z 1993
Budynek centrum
sztuki (projekt Centre for Contemporary Creation z 2001)
powstały około 1937 roku to kolejny projekt, który mieliśmy
okazję oglądnąć podczas wczorajszego wykładu. Od momentu
przeniesienia eksponatów z działu sztuk współczesnych do
Centrum
Pompidou, wspomniana budowla miała różne funkcje wystawiennicze.
W latach '90 nastąpiło przerwanie robót budowlanych związanych
z renowacją budynku, a samo muzeum zaczęło szybko niszczeć.
Ministerstwo Kultury zdecydowało się zadbać to tę historyczną
strukturę angażując do stworzenia nowej koncepcji muzeum
- Lacaton Vassal Architects. Główna idea to pozostawienie
otwartych przestrzeni z bardzo małą liczbą interwencji,
stworzenie budynku otwartego dla publiczności - mieszkańców
Paryża, turystów i wszystkich chętnych, którzy zjawią się
tutaj by oglądać wystawy sztuki współczesnej. Można śmiało
stwierdzić, że i tym razem mała ilość zdecydowanych działań
w kreowanym, nowym miejscu daje bardzo pozytywny efekt.
Nasuwają się jednak o istotę pracy architekta, bo przecież
po podsumowaniu wszystkich działań widzimy budowlę surową,
otwartą, różniącą się od stanu pierwotnego głównie wykończeniem
(niezbędnym do działania budynku jako muzeum - ocieplenie,
ogrzewania, wentylacja, wzmocnienie konstrukcji). Na szczęście
efekt końcowy broni w sposób znaczący pracę Lacaton Vassal
Architects - budynek znakomicie pełni swoją funkcję, przyciągając
dużą ilość zwiedzających przy budżecie mniejszym biorąc
pod uwagę tylko remont tego wielkiego założenia muzealnego,
a nie całkowite wyburzenie i kreację nowych struktur.
Centre for Contemporary Creation w Paryżu
(2001)
Kawiarnia w
Wiedniu (kawiarnia Centrum Architektury w Wiedniu z 2001)
to projekt realizowany w dzielnicy muzealnej. Bardzo charakterystyczne
sklepienia zostały pokryte tradycyjnymi indyjskimi ornamentami.
Przestrzeń pozostałą wypełniono meblami. Tłumaczenie proste,
a efekt widoczny jest na załączonej fotografii.
Kawiarnia, Wiedeń (2001)
Dom nad wodą
nie zaburza krajobrazu miejsca. Kontekst pozostaje prawie
niezmieniony zwłaszcza poprzez zabieg pozostawienia drzew,
które przebijają wszystkie warstwy poziome domu. Fundamenty,
podłogi, stropy i dach są jakby podziurkowane przez przyrodę.
Co ciekawe - architekci nie mogli zapomnieć o naturalnych
ruchach drzew, które są przecież tak zależne od wiatru i
innych czynników. Konstrukcja domu nie jest skomplikowana.
Projekt zakłada stworzenie wielu otwartych przestrzeni,
które podporządkowane są całkowicie pejzażowi. Do samego
końca nie wiemy czy jesteśmy wewnątrz domu czy też już poza
nim.
Przyrodą górą
Jeden z ostatnich
projektów to mieszkania socjalne na zachodzie Francji -
1500 domów robotniczych wybudowanych 150 lat temu. Lacaton
Vassal przystąpili do konkursu na zaprojektowanie 60 dodatkowych
przestrzeni mieszkalnych. Doświadczeni w cięciu kosztów
stworzyli budynek bardzo otwarty, z wydzielonymi mieszkaniami
o bardzo różnorodnej architekturze. Struktura już zrealizowana
to prawie sukces biura Lacaton Vassal, gdyż prawie udało
zminimalizować koszty przy bardzo ciekawym efekcie znanego
już domu otwartego, ze szklarniami, bardzo przejrzystego
i nowoczesnego. Niewątpliwie jest to architektura bardzo
nowoczesna, z pewną ilością tradycyjnych kształtów, które
na szczęście nie wpływają zbytnio na projektowane przez
Lacaton Vassal Architects struktury, pozostawiając je do
końca nowatorskimi rozwiązaniami o nietypowych założeniach
formalnych i materiałowych.
Co to jest architektura według Anne Lacaton
Okazuje się,
że bardziej ważne jest dla niej pytanie jaki sens ma architektura
dla społeczeństwa. Widać tutaj większe zaangażowanie w kreację
przestrzeni publicznych dla ludzi aniżeli form monumentalnych
i wyniosłych dla samej idei projektowania i kreacji architektury.
Film
Tuż po wykładzie, mieliśmy
możliwość oglądnięcia 55 minutowego filmu o pracy Lacaton
Vassal. Niewątpliwie było to doskonałe uzupełnienie wykładu,
gdyż poznaliśmy Jeana Philippa Vassala. Wspólne przemyślenia
Anne i Philippa bardzo wyjaśniły współczesną wizję architektury
marki "Lacaton Vassal Architects". Można śmiało
założyć, że w najbliższych latach ich biuro będzie zdobywać
kolejne nagrody architektoniczne, biorąc pod uwagę dwunastoletni
okres prac i ogrom projektów, przemyśleń i medali oraz nagród
dotychczas zdobytych.
Fotoreportaż z wykładu:
/zdjęcia prawnie chronione - wykorzystywanie za zgodą
Redakcji Portalu W-A.pl/
Tekst i
fotografie Kazimierz Kwasek
|
|
