Profesor
architekt Jerzy Staniszkis - W 90-lecie urodzin Jerzy
Staniszkis, architekt, znany w Polsce ze swej działalności
w zakresie architektury wystawienniczej, a także z efektownej
grafiki użytkowej - zwłaszcza plakatów, obchodzi w roku
bieżącym 90-lecie swych urodzin. Oddział Warszawski SARP
dostrzegł w tym - i słusznie - okazję do zorganizowania
wystawy całokształtu Jego twórczości , co pozwala na poznanie
znacznie szerszego zakresu jego architektonicznych działań,
które miały miejsce poza granicami naszego kraju, głównie
w czasie jego pobytu w USA. Tym nie mniej zasadniczą domeną
jego twórczości w Polsce, zwłaszcza po wprowadzeniu dogmatów
socrealizmu, było projektowanie ekspozycji wystawienniczych
i pawilonów przeznaczonych Międzynarodowych m.in. dla
Międzynarodowych Targów Poznańskich - w tym atrakcyjny
pawilon typu "parasol" , publikowany z racji
swego oryginalnego rozwiązania w czasopiśmie "L'Architecture
d'aujourdhui" - jak również dla wielu targów i wystaw
międzynarodowych, a jego system stelaża wystawowego "patyk-kulka"
stał się w owym czasie niezwykle poręczną rewelacją w
zakresie wystawiennictwa. Nie mniej efektowna była jego
graficzna działalność owocująca m.in. licznymi plakatami,
t.j. np. "Organizacja Narodów Zjednoczonych"
czy "50 lat Filmu Francuskiego", z których 14
znajduje się dziś w kolekcji Muzeum Plakatu w Wilanowie.
Swe doświadczenie zawodowe przekazywał też w formie wykładów
w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (dziś Akademia Sztuk
Pięknych) w Poznaniu aż do czasu swego wyjazdu w roku
1960 jako ekspert w dziedzinie architektury wystawienniczej
do Bagdadu. Doprowadził tam do powstania terenów wystawowych,
na których uroczyście otwarto pierwszą tak nowocześnie
pomyślaną wystawę "14 lipca". W tym czasie zaprojektował
też szereg pawilonów irackich dla różnych międzynarodowych
imprez. Poza tą zasadniczą działalnością uczył również
na Wydziale Architektury Uniwersytetu w Bagdadzie, jak
również projektował różne obiekty, z których wielofunkcyjny
biurowiec AWQF w Bagdadzie (1961, wsp.Kahtan Awni, A.Markiewicz)
został w następnych latach zrealizowany. W roku 1962 Jerzy
Staniszkis przenosi się do USA, gdzie podejmuje zajęcia
dydaktyczne na Wydziale Architektury Uniwersytetu Detroit,
gdzie pracować będzie aż do przejścia na emeryturę w roku
1987 . Praca jego na tej uczelni , w której - nawiązując
do świetnej tradycji wykładów prof. S.Noakowskiego - rysował
kredą na tablicy omawiane tematy, została wysoko oceniona,
a jedna z sal wystawowych otrzymała jego imię - "Jerzy
Staniszkis Exhibition Hall" . Natomiast fotografowane
przez studentów rysunki na tablicy wydane zostały z odpowiednim
tekstem jako książka "Chalk Talks". Bardzo istotna
była również inicjatywa podjęta tam przez Jerzego Staniszkisa
co do corocznej wymiany studentów tej uczelni z studentami
Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, która
owocnie i systematycznie ma miejsce po dziś dzień. W tym
okresie projektuje on a częściowo i realizuje szereg obiektów,
wśród których warto zwrócić uwagę na kościół NMP Częstochowskiej
w Sterling Heights Mi., którego połacie dachowe są kolektorami
energii słonecznej a także na śmiałą koncepcje urbanistyczną
proponującą zespolenie miast Detroit w USA i Windsor w
Kanadzie rozdzielonych rzeką, poprzez zbudowanie na niej
służącego obu miastom dużego centrum usługowego. Po przemianach
politycznych w Polsce w roku 1989 Jerzy Staniszkis wraca
do kraju, gdzie nadal - oczywiście w mniej aktywnym wymiarze
- projektuje biorąc udział w konkursach. W wyniku wygranego
jednego z nich realizuje w Warszawie w roku 1999 Pomnik
Armii Krajowej, poświęcony przy jego odsłonięciu przez
Papieża Jana Pawła II. Snuje ponadto marzenia o zastosowaniu
w Warszawie zaproponowanej dla Detroit koncepcji połączenia
przez rzekę Warszawy z Pragą poprzez zbudowanie na Wiśle
szeregu wysp - ośrodków usługowych. Być może to utopia,ale
jakże śmiała i pobudzająca do myślenia. Wszystko to -
albo prawie wszystko - przedstawiono na wystawie całokształtu
twórczości Jerzego Staniszkisa w siedzibie SARP przy ul.
Foksal w Warszawie, otwartej w dniu urodzin jubilata -
23 listopada 2004.